مشکلاتی همچون جوش زدن، خشکی، ریزش مو و یا تغییر رنگ پوست، نشان دهنده کمبود برخی مواد مغذی در بدن هستند. وقتی که به پوست خود نگاه می کنید، باید به تغییرات آن توجه کنید. چراکه ممکن است این تغییرات به این معنی باشد که در بدن شما کمبودهایی وجود دارد. در ادامه با دکتر مهناز شکروی همراه باشید تا با بیماریهای پوستی که در اثر کمبود ویتامین ها در بدن رخ می دهند بیشتر آشنا شوید .
ویتامین ها
ویتامین ها عناصری هستند که در غذاهای مختلف موجود بوده و وجودشان برای حفظ تندرستی ضروری است . هر یک از ویتامین ها دارای اثر مخصوص بوده و در انجام سوخت وسازهای مختلف بدن موثرهستند. نبود یا کمبود ویتامین ها در بدن موجب بروز بیماری هایی می گردد.
1-لکه های سفید روی پوست
کمبود کلسیم، ویتامین D و ویتامین E می تواند باعث ایجاد لکه های سفید بر روی پوست شود. اگرچه این لکه ها بی خطر هستند، اما نشان می دهند که باید یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
2- چشم‌های متورم و پف کرده
آلرژی ممکن است باعث تورم چشمان شود، در صورتی که این اتفاق هر باری که از خواب بیدار می‌شوید رخ می‌دهد، ممکن است نشانه‌ای از سطح پایین ید در بدن باشد. نتایج مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که یک ارتباط مستقیم بین کمبود ید و بیماریهای تیروئید وجود دارد که اغلب منجر به خستگی، افزایش وزن غیر قابل توجیه و پف چشم می‌شود.
3- زخم دهان یا ترک گوشه های دهان
ضایعات داخل و اطراف دهان ممکن است تا حدی با مصرف ناکافی برخی ویتامین ها یا مواد معدنی مرتبط باشد.
به عنوان مثال ، زخم های دهان ، که معمولاً به آن زخم های شانکر (آفت ) نیز گفته می شود ، اغلب نتیجه کمبود آهن یا ویتامین های گروه B است.
تحقیقات نشان می دهد بیمارانی که دارای زخم دهان هستند دو برابر دیگران سطح آهن پایین دارند.
بیماری خاصی وجود دارد که باعث ترک خوردن ، شکاف یا خونریزی گوشه های دهان می شود ، می تواند به دلیل ترشح بزاق زیاد یا کمبود آب بدن باشد.
با این حال ، ممکن است این مشکل ناشی از مصرف ناکافی آهن و ویتامین های گروه B ، به ویژه ریبوفلاوین باشد.
غذاهای غنی از آهن شامل مرغ ، گوشت ، ماهی ، حبوبات ، سبزیجات برگ تیره ، آجیل ، دانه ها و غلات سبوس دار است .
منابع خوب تیامین ، ریبوفلاوین و پیریدوکسین شامل غلات کامل ، مرغ ، گوشت ، ماهی ، تخم مرغ ، لبنیات ، گوشت اندام ، حبوبات ، سبزیجات سبز ، سبزیجات نشاسته دار ، آجیل و دانه ها است.
4- موی خشک و آسیب دیده
کمبود ویتامین B7 یا بیوتین در بدن باعث خشک شدن و آسیب پذیر شدن مو می‌شود، بیوتین نوعی ماده مغذی است که به بهبود سلامت مو افراد کمک می‌کند، بنابراین کاهش سطح بیوتین بدن به شوره سر، نازک شدن و خشک شدن مو و شکنندگی ناخن منجر می‌شود. افراد باید به منظور تأمین ویتامین B7 مورد نیاز بدن از مواد غذایی مانند گوشت بدون چربی، میوه، سبزیجات، حبوبات و ماهی استفاده کنند.
5- رنگ پریدگی پوست ناشی از کمبود آهن
کاهش اکسی هموگلوبین در پوست موجب رنگ‌پریدگی در پوست می‌شود. کم‌خونی مهم‌ترین علت پریدگی رنگ صورت به شمار می‌آید. کم‌خونی بیش از هر چیز با کمبود آهن مرتبط است. البته کاهش سطح مواد مغذی دیگری مثل زینک (روی)، ویتامین B12، ویتامین B6 و فولات نیز میتواند در کم‌خونی نقش داشته و سبب ایجاد رنگ‌پریدگی شود. نخستین چیزی که برای مبارزه با کم‌خونی به شما پیشنهاد می‌شود، قطعا قرص آهن است.
6- بیماری درماتیت پوستی
درماتیت یعنی التهاب پوست. در نتیجه بروز التهاب پوست خشک، متورم و قرمز شده و معمولا خارش نیز دارد. درماتیت ممکن است گاهی با پوسته پوسته شدن پوست نیز خود را نشان دهد. این بیماری انواع مختلفی دارد که مهم‌ترین آنها درماتیت آتوپیک (اگزما)، درماتیت تماسی و درماتیت سبورئیک هستند. مطالعات نشان می‌دهد که بین ابتلا به بیماری درماتیت و کمبود مواد مغذی در بدن ارتباط وجود دارد. کمبود پروتئین، کمبود اسیدهای چرب ضروری مثل امگا ۳ و همچنین کمبود ویتامین B3 و زینک میتواند در بروز بیماری درماتیت نقش داشته باشد. خوشبختانه برای جبران کمبود هر یک از مواد مغذی نامبرده شده می‌توان از مکمل‌های غذایی استفاده کرد. به عنوان مثال کمبود امگا ۳ را با مصرف قرص امگا ۳ به راحتی می‌توان جبران نمود.
7- آکنه یا جوش
آکنه از جمله جوش خط فک یکی از شایع ترین مشکلات پوستی است و فقط در نوجوانان و به دلایل هورمونی ایجاد نمی شود. آکنه بزرگسالان، بسیار شایع است و می تواند افراد در سنین 18 تا 55 سالگی را درگیر نماید. برای بانوان، در سنین بالاتر، ممکن است این تغییرات به دلیل نوسان هورمون ها رخ دهد؛ اما برای بیشتر افراد، علت این امر، داشتن رژیم غذایی شیرین و پرچرب، با مقادیر اندک ویتامین و مواد مغذی است.
داشتن رژیم غذایی که مواد مغذی ضروری بسیار کمی دارد، برای مدت طولانی، حتی پس از تغییر دادن و سالم تر کردن سبک زندگی، می تواند اثرات طولانی مدتی بر پوست داشته باشد. زیرا ویتامین ها و مواد مغذی باید دوباره در بدن ذخیره شوند.
ویتامین هایی که میتواند به بدن، در بهبود آکنه به طور طبیعی کمک کند؛ شامل موارد زیر است:
- ویتامین A
- ویتامین E
- ویتامین B2 و B6
- ویتامین C
- نیاسین
- بیوتین
- فلز روی
- لسیتین
8- کبود شدن بدن
اگر مرتباً در بدن خود کبودی پیدا کرده و نمی دانید که آن ها چطور ایجاد شده اند، ممکن است دچار کمبود ویتامین C K یا B2 باشید. این کبودی ها می توانند در هر نقطه از بدن رخ دهند، اما اغلب در بازوها و پاها، که بیشتر در معرض ضربه هستند، ظاهر می شوند(و یا لکه های قرمز روی ساق پا) با این وجود مانند لک سیاه صورت نیز مشکل شایعی است.
تغییر رژیم غذایی سالم معمولاً می تواند مشکلات کبودی را در طی چند ماه برطرف کند. مصرف یک مولتی ویتامین روزانه قوی نیز می تواند مفید باشد. به خاطر داشته باشید، کبودی بیش از حد، همچنین می تواند نشانه ابتلا به بیماری های جدی تری باشد، بنابراین حتماً آن را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید.
9- تغییر رنگ و شکنندگی ناخن ها
بروز لکه ها یا خطوط سفید رنگ بر روی ناخن ها ناشی از کمبود زینک است. رنگ قهوه ای مایل به خاکستری و همچنین شیارهای عمودی و قاشقی شکل روی ناخن ها نیز ممکن است نشان دهنده کمبود ویتامین B12 باشد. شکنندگی ناخن ها نیز ممکن است ناشی از کمبود آهن باشد. برای تشخیص کمبود ویتامین B12 می توانید آزمایش متیل مالونیک اسید یا هموسیستئین در خون را انجام دهید. بزرگ شدن گلبول های قرمز خون (در آزمایش شمارش کامل سلول های خونی) نیز نشان دهنده کمبود ویتامین B12 است.
10- خونریزی لثه
گاهی اوقات روش نادرست مسواک زدن سبب خونریزی لثه است ، اما رژیم کمبود ویتامین C نیز می تواند مقصر باشد.
ویتامین C نقش مهمی در ترمیم و ایمنی زخم ها دارد و حتی به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند و از آسیب سلول جلوگیری می کند.
کمبود ویتامین C در افرادی که میوه و سبزیجات تازه به اندازه کافی مصرف می کنند نادر است.
مصرف بسیار کم ویتامین C از طریق رژیم غذایی برای مدت طولانی می تواند علائم کمبودی از جمله خونریزی لثه و حتی از دست دادن دندان را به همراه داشته باشد .
از عواقب جدی کمبود شدید ویتامین C اسکوربوت است که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند ، عضلات و استخوان ها را ضعیف می کند و احساس خستگی و بی حالی را در افراد ایجاد می کند .
سایر علائم رایج کمبود ویتامین C شامل کبودی آسان ، ترمیم کند زخم ، پوست خشک و خونریزی مکرر از بینی است .
با خوردن حداقل ۲ قطعه میوه و ۳-۴ قسمت سبزیجات در روز مطمئن شوید که به اندازه کافی ویتامین C مصرف کنید.
11- لب‌های رنگ پریده
لب‌های رنگ پریده و بی رنگ ممکن است نشان دهنده بیماریهای زیادی باشد. این مشکل اغلب یکی از شایع‌ترین علائم کم خونی است، کم خونی زمانی رخ می‌دهد که سطح سلول‌های قرمز خون در بدن کاهش پیدا می‌کند. زمانی که تعداد گلبول‌های قرمز خون کاهش پیدا می‌کند، میزان انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن نیز کم می‌شود؛ بنابراین به تغییر رنگ پوست و لب‌ها منجر می‌شود. علاوه بر این، کمبود آهن ممکن است باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن شود.
سخن پایانی
بسیاری از علائم کمبود ویتامین در پوست خود را نشان می‌دهد. ارتباط بین کمبود مواد مغذی و مشکلات پوستی را در این مطلب برای شما شرح دادیم. با داشتن یک تغذیه مناسب می‌توانید کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی را در بدن خود برطرف کرده و به ارتقاء سلامت بدن خود کمک کنید. ضمنا می‌توانید از مکمل‌های غذایی مثل مولتی ویتامین نیز کمک بگیرید.دکتر مهناز شکروی (داروساز) می تواند در انتخاب بهترین مکمل ها شما را راهنمایی کند . سوالهایتان را در بخش تماس با ما از دکتر مهناز شکروی بپرسید .
